Yaşam Suyu
Dr. Burkay Adalığ
Binlerce yıldır Arap kadınların gözlerine çektikleri sürmenin Arapçası “el kuhl” (kül). Bu sürmeyi (kurşun sülfat) elde etmek için de damıtım işlemi uygulandığı için Arapça’da kullanılan “el kuhl” daha sonra etil alkol damıtılmaya başlanınca Avrupa dillerine Alcool/Alcohol olarak geçiyor. Alkol tarihi ve makyaj tarihinin rastık ve rimelde kesişmesi çok ilginç.
“Ispirto” sözcüğü ise, Latince kökenli ve “ruh, soluk, yaşamın özü” gibi anlamlar içeren “spiriitus”dan geliyor. Spiriitus sözcüğünden türetilen “spirit” Latince kökenli pek çok dilde de yüksek alkollü içkileri anlatan bir kelime olarak hâlâ kullanılıyor.
Günümüzde pek çok içkinin adı “Yaşam Suyu” kelimesinden geliyor. İskoçların daha sonra “viski” kelimesine evrilecek Uisghe Beatha’sı Gal dilinde “yaşam suyu” demek. Konyak üretilirken ortaya çıkan ilk alkole eau-de-vie deniyor, Fransızca’dan çevirisi “yaşam suyu.” İskandinavya’nın milli distile içkisi diyebileceğimiz akvavit, Latince Aqua Vitae’den geliyor ki yine anlamı “yaşam suyu.” Pek çok Arapça ve Osmanlıca metinde geçen “Ab-ı Hayat” yani “yaşam suyu” rakı ve şarap gibi alkolleri anlatıyor.
“Ambix” Antik Yunancada “kap” anlamına geliyor. Simyacıların deneyler yaptığı, cisimleri oluşturan maddeleri analiz ettikleri bu kapların daha sonra Arapça’ya “al ambik” olarak geçtiğini, sonra da evrilerek günümüzdeki İMBİK kelimesine dönüştüğünü söyleyebiliriz.
