Viski Üretiminde Tahılın Önemi
Dr. Burkay Adalığ
Alkol üretmek için mutlaka bir şeker kaynağına ihtiyaç duyulduğunu, viskide de bu şeker kaynağının arpa gibi tahıllar olduğunu biliyoruz. Arpanın, daha doğrusu kullanılan tahılın kalitesi, nişasta içeriği, bir gramından ne kadar alkol elde edilebileceği gibi teknik bilgiler viski üreticilerinin en çok önem verdiği konulardan biri. Eskiden damıtımevleri kendi arpasını kendi yetiştirip maltlarken günümüzde bunu yapan damıtımevlerinin sayısı bir elin parmaklarını geçmiyor. Tüm damıtımevleri maltını toptancılardan sağlıyor. İskoçya Tarım Bakanlığı her sene arpa raporları yayımlayarak hangi arpa cinsinden ne kadar ve hangi kalitede hasat edildiğini duyuruyor. Mesela o sene Concerto tipi arpa viski üretimi için en en verimli arpa olarak belirlendiyse damıtımevleri o arpayı kullanıyor. İskoçya’ya ve özellikle de Speyside’a giden viski tutkunları, yollardaki dev arpa tankerlerini görmüşlerdir. Her gün toplam sayısı yüzü aşan damıtımevlerine tonlarca arpa taşıyan bu araçlar, neredeyse tüm damıtımevleri vardiyalı olarak 7/24 çalıştığı için viski sektörünün ayakta kalması adına çok önemli.
Malt toptancıları, eskiden elle yapılan bir işlem olan maltlamayı dev tanklarda otomatik hale getirerek viski endüstrisine büyük bir zaman kazandırıyor.
Malt toptancıları elbette ki tek tip arpa üretmiyor. Farklı ekspresyonlar yaratmak için, mesela Glenmorangie’nin Signet üretmek için kullandığı kavrulmuş arpalar (Chocolate Malt), Islay damıtımevlerinin isli ve ilaçsı karakterde viski üretmek için kullandıkları turba ateşinde islenmiş arpalar (Peated Malt) bunlardan bazıları.
The Balvenie, Springbank, Laphroaig ve Highland Park gibi damıtımevleriyse hâlâ kendi malt evlerine sahipler ve bu malt evlerinde arpalar eski usulde, yere serilerek maltlanıyor. Ancak tüm viski sektörüne baktığımızda kullanılan tahılların %99’unun toptancılardan geldiğini söylemek hata olmaz.
İskoçya’da viski üretiminde kullanılan arpa ve diğer tahıllar genellikle İskoçya’da yetiştiriliyor. Ancak Fransa, Almanya ve İskandinav ülkeleri gibi pek çok farklı ülke de İskoçya’ya tahıl ihraç ediyor.
Single malt viski üretmek için elbette sadece arpa kullanılıyor ancak harman viskilerin harmanına eklenen tahıl viskilerini üretmek için mısır, çavdar, buğday gibi tahıllar da kullanılıyor.